Wilhelm Genazino'dan gündelik hayatın sıradan anlarını derinleştiren melankoli ve hüzün dolu bir roman: Aşk Aptallığı.
Çağdaş Alman edebiyatının en önemli isimlerinden biri olan Wilhelm Genazino’nun, ismi her ne kadar “Aşk Aptallığı” olsa da salt bir aşk romanı olmayan, melankoli ve hüzün dolu kitabı. Gündelik hayatın sıradan anlarını derinleştiren bir roman.
Ellili yaşlarında, kıyamet seminerleri vermek gibi tuhaf bir işle hayatını zar zor kazanan ve iki kadın arasında kalan ana karakterimiz, hayatının son dönemlerini bu iki kadından hangisiyle geçirmek istediğine karar vermek zorunda hisseder. Özellikle her iki kadını da sevmeyi doğal kabul ederken bu seçim kolay olmadığı gibi, derinlerde bir yerde asıl sorun bu değil gibidir.
Yaptığı işe büyük bir önem atfetmeyen karakter için kıyamet seminerleri vermek, okuyucu açısından ilginç bir meslek olsa da onun için sadece hayatını kazanmak üzere yapmak zorunda olduğu herhangi bir iştir.
“Mutluyken çalışamam. Ben sadece mutsuz bir insanın sürekli çalışabileceğine inananlardanım.”
Gündelik hayat gözlemcisi Wilhelm Genazino’nun isimsiz kahramanı için “yürümek” özel bir eylem, düşünmeye giden yol. Dolayısıyla önemli olan yolun varacağı hedef değil, yolun kendisi. Roman boyunca süren yürüyüşlerinde kendiyle baş başa kalmayı seven, iç dünyasıyla hesaplaşmaktan geri durmayan; yalnızlığı, kendi başınalığı sevmesine, topluluktan, toplumdan uzak durmayı istemesine rağmen bunu beceremeyen, yapılan sosyalleşme tekliflerini de geri çeviremeyen, çelişkili bir karakterle karşı karşıyayız.
“Asık yüzleriyle bir fincan kahvenin ardında oturmuş, kendi kendilerine içlerindeki acıyı yaşıyorlar.”
Kenti tek başına dolaşırken dış dünyayla ve insanlarla ilgili gözlem yapmaktan geri durmasa da dönüp dolaşıp kendi içine bakar bulur kendini. Bu yolculukları sırasında karşılaştığı diğer insanlar ve olaylar aracılığıyla “an”lar üzerinde düşünme, kendi iç dünyasıyla yüzleşme ve geçmişine açılan bir zaman penceresinden bakma durumu da ortaya çıkar. Hayatı sorgulayan karakter, bir yandan da varoluşsal bir sancı içerisinde felsefi bir eylem içindedir. Düşünceli kişiliğiyle karakter, sürekli bir tedirginlik hâlindedir.
“Hepimiz mümkün olmayan bir hakikatin kıyametinde yaşıyoruz.”
Yaşı ilerlediği için sona yaklaştığını düşünür, ölüm korkusu içten içe hissettirir kendini ve bu yaşına rağmen ölmüş babasıyla olan ilişkisini de kendi içinde yaşatmaya, çalkalamaya (durgun suyu bulandırmaya) devam eder. Melankoli ve hüzün romana bu kadar hakimken, bir geçmiş hesaplaşması da kaçınılamaz bir yüzleşmeye dönüşür. Karakter, geçmişini hüznüyle beraber çağırır yaşantısına.
“Kahvaltı ederken, ölmüş bir babanın etkisinin bu denli uzamış olmasına öfkeleniyorum.”
Sürekli bir huzursuzluk, tedirginlik, çekingenlik, korkaklık ve kararsızlığın yanı sıra, hararetli ve tekinsiz bir iç dünya hesaplaşmasına eşlik eden: Hüzün.
“Utanç, bu canlılığını nereden alıyor? Sanki duygular yaşananlardan kopup tek başlarına yaşamaya devam ediyor.”
Nesnelerde/Eşyalarda bir anlam arama dürtüsü: Panik danışmanının tavsiyesiyle gerçekleştirilen bavul deneyinde, bir bavul dolusu kıyafetini bir parka bırakır ve kimin alacağını uzaktan seyreder. Bu ona iyi gelecek midir? Bu eşyaların detaylarında kimsenin göremediği bir anlam, bir ayrıntı bulma peşindedir.
"Nesnelerin ve insanların kusurları arasındaki benzerlikleri izlemeyi seviyorum”
Genazino’nun en iyi anlattığı ve okuyucuya geçirdiği meselelerinden biri de can sıkıntısıdır. Öyle ki, can sıkıntısı karakterlerin yaratıcılıklarını tetikleyen ve fikirler üretmesini sağlayan bir durumdur. Romanda adı geçen “Bitkinler İçin El Kitabı” ve “Gazete Değişim Merkezi” gibi fikirler bunların en güzel örnekleridir.
“Can sıkıntısı büyük bir sanattır!”
Kendine özgü nahif bir dili ve o dili bozmayı, yeniden yaratmayı seven mizahla harmanlanmış, ironik bir üslubu olan Genazino’nun tüm eserlerinin çevrilmesini umutla bekliyoruz.
Emre Albayrak
Savaş sonrası Alman edebiyatının en üretken isimlerinden biri olan Wilhelm Genazino, 1943 yılında Mannheim’da doğdu. Almanca, sosyoloji ve psikoloji gibi alanlarda eğitim aldı. Bir süre gazetecilik ve edebiyat dergisi editörlüğü yaptıktan sonra edebi çalışmalarına ağırlık verdi. 1979’da tamamladığı "Abschaffel-Trilogie" isimli roman serisiyle dikkat çekti. Roman dışında iki oyun da yazan Genazino, 2004 yılında Almanya’nın en prestijli edebiyat ödülü olan “Georg Büncher Preis”i kazandı. On dokuz eser kaleme alan Genazino’nun henüz üç romanı Türkçe’ye çevrildi. Ayrıntı Yayınları tarafından yayımlanan “Mutsuzluk Zamanlarında Mutluluk” dışında “O Gün İçin Bir Şemsiye” ve “Aşk Aptallığı” Jaguar Kitap tarafından yayımlandı.
Yayınevi: Jaguar Kitap
Çevirmen: Özden Özberber
Sayfa Sayısı: 178
Kategori: Roman
コメント