Amerika’nın en prestijli edebiyat ödüllerinden biri olan ve Amerikalı yazarlara verilen Pulitzer Ödülü, 1918 yılından beri Roman Dalında Pulitzer Ödülü olarak verilmekteydi. 1948 yılından itibaren Kurgu Dalında Pulitzer Ödülü olarak verilmektedir.
John Steinbeck - Gazap Üzümleri - İletişim Yayınları
Kazandığı Yıl: 1940
Gazap Üzümleri, bir toplumsal krizin etkilerinin epik bir anlatıyla gerçek bir sanat eserine dönüşmesinin Amerikan edebiyatındaki en güzel örneği.
Bir cehennem kaç acıyla oluşur bu dünyada? Toz fırtınalarıyla tarladaki mahsulün mahvolması, Büyük Buhran’da bankaların topraklara el koyması ve sonunda, göçle gelen sefalet… Bir otomobili kamyona dönüştürerek çıktıkları mecburi yolculukta, acılarını ve açlıklarını, düşlerini ve öfkelerini de peşlerinden sürüklüyor Joad ailesi. Gazap Üzümleri, kaygı dolu günleri sessiz bir başkaldırıyla aşmaya çalışan insanların romanı.
“Steinbeck’in asıl yeteneği, bizi Joad ailesiyle birlikte yaşatmasıdır. Ailenin konuşmalarına daldığınız, kişiliklerini öğrendiğiniz anda sanki onlarla yürüyormuş, araba tamir ediyormuş ya da kamp kuruyormuş gibi hissedersiniz.”
-Sam Jordison
Çevirmen: Rasih Güran
Sayfa Sayısı: 540
John Steinbeck
27 Şubat 1902’de Salinas, Kaliforniya’da doğdu. Çocukluğunda Salinas civarındaki çiftliklerde çalıştı. Salinas Lisesi’nden mezun olduktan sonra 1920-1926 yılları arasında Stanford Üniversitesi’nde İngiliz Edebiyatı bölümünde okudu fakat mezun olmadan okuldan ayrıldı. Uzun süre işçilik yaptı, turist rehberi olarak çalıştı.
İlk kitabı “Altın Kupa” 1929’da yayımlandı. 1930’da Carol Henning’le evlendi. İlk kitabını “Cennet Çayırları” (1932), “Al Midilli” (1933) ve “Bilinmeyen Bir Tanrıya” (1933) takip etti. Satış başarısı yakalayan ve kendisine ün kazandıran kitabı ise “Yukarı Mahalle” (1935) oldu. Bu yıllarda, Büyük Buhran ve çiftçileri zor durumda bırakan toz fırtınaları Steinbeck’in kitaplarında önemli bir yer tutmaya başladı. “Bitmeyen Kavga” (1936), “Fareler ve İnsanlar” (1937) ve “Gazap Üzümleri” (1939) eleştirmenler, okuyucular tarafından büyük bir ilgiyle karşılandı. Gazap Üzümleri 1940 Pulitzer Ödülü’ne ve Ulusal Kitap Ödülü’ne layık görüldü.
Romanlarının yanı sıra “Krizantemler” (1937) ve “Uzun Vadi” (1938) adlı öyküleri yayımlandı. Bu dönemde biyolog Ed Ricketts’le kurduğu dostluk, Steinbeck’e kitap yazmak için maddi ve manevi desteği sağladı. 1941’de biyolog arkadaşına yardım etmek için Meksika’ya gitti ve bu seyahat, kitapları için önemli bir kaynak oldu. 30’lu yılların ikinci yarısında yakaladığı başarıyı, 1942’de yayımlanan “Ay Batarken”le sürdürdü. Aynı yıl, Carol’la olan evliliği sona erdi ve Gwyndolyn Conger’la evlendi. İkinci Dünya Savaşı yıllarında savaş muhabirliği yaptı. Savaş sonrasında arka arkaya “Sardalye Sokağı” (1945), “Asiler Otobüsü” (1947), “İnci” (1947) adlı kitaplarını çıkardı. 1944 ve 1946’da iki oğlu oldu: Thomas Myles ve John. 1948’de Gwyndolyn’le boşandılar ve 1950’de Elaine Scott’la evlendi. “Çılgın Dünyadan Uzak” (1951), “Cennetin Doğusu” (1952), “Tatlı Perşembe” (1954), “Ben Bir Devrimciyim” (1954), “Pippin IV’ün Kısa Süren Saltanatı” (1957), “Bir Savaş Vardı” (1958), “Kaygılarımızın Kışı” (1961) yayımlandı. 1962’de Nobel Edebiyat Ödülü’nü kazandı. Ardından “Köpeğim Charley ile Amerika Yollarında” (1962) ve “Amerika ve Amerikalılar” (1966) yayımlandı. 1966’da dedesinin de yaşadığı ve hayatını kaybettiği topraklara, İsrail’e seyahat etti. 1968’deki grip pandemisinde, New York’ta, 20 Aralık’ta kalp yetmezliğinden hayatını kaybetti.
Upton Sinclair - Ejderhanın Dişleri - Yordam Kitap
Kazandığı Yıl: 1943
Lanny Budd, sanat eseri alım satımıyla uğraşan Amerikalı bir sosyalisttir. Irma adında, kapitalist ideolojiye yakın duran çok zengin bir Amerikalı kadınla evlidir. Lanny ve Irma çifti, pek çok farklı köken ve görüşten, uzak veya yakın çok sayıda insandan müteşekkil bir aileye sahiptir. Sıkça deniz yolculukları yapan, sefahat içindeki bu kalabalık ailenin yatına Almanya’da Naziler tarafından el konması, olayların fitilini ateşleyecek ve Lanny inandığı değerler uğrunda, sevdiklerini korkunç bir kaderden kurtarmak için âdeta bir savaş verecektir.
Upton Sinclair’in, yakın tarihin en önemli olaylarına yer verdiği 11 kitaplık “Lanny Budd” romanları serisinin üçüncü ve en bilinen kitabıdır Ejderhanın Dişleri. 1929’daki Wall Street iflasından Nazilerin 1934’teki kanlı tasfiye hareketine kadarki dönemi kapsar ve nasyonal sosyalizmin yükselişi, Hitler’in iktidara gelişi ve Nazi terörü etrafında şekillenir. Gerçek ve kurgusal pek çok karakter barındıran Ejderhanın Dişleri, Sinclair’in hikâye anlatmadaki üstün yeteneklerini kanıtlar niteliktedir.
İlk olarak 1942’de yayımlanan ve 1943 yılında yazara Pulitzer Ödülü’nü kazandıran bu büyük yapıt, Semih Lim’in özenli çevirisi ile ilk kez Türkçede!
Çevirmen: Semih Lim
Sayfa Sayısı: 736
Upton Sinclair
Üniversite eğitimini gördüğü New York'ta geçimini yazarlıkla sağlamaya başladı. Eleştirmenlerce beğenilen fakat yüksek satış rakamlarına ulaşamayan dört roman yazdıktan sonra, 1906'da yayımlanan “Şikago Mezbahaları”yla büyük bir başarı kazandı. Kitaplarına büyük ölçüde yirminci yüzyıl başlarındaki toplumsal ve ekonomik koşulları, yoksul kesimin ve ezilenlerin verdikleri mücadeleleri konu etti. Yazdığı birçok romanın yanı sıra Sergei Eisenstein ve Charlie Chaplin'le birlikte çeşitli film projelerinde de yer aldı.
Yazarın “Petrol” adlı eseri 2007 yılında Kan Dökülecek adıyla beyazperdeye uyarlanarak, sekiz dalda aday olduğu Akademi Ödülleri'nde iki Oscar'a layık görülmüştür.
1940-1953 yılları arasında Lanny Budd adıyla bilinen ve on bir dizilik macera kitabından oluşan seriyi yazar. Kahramanı ünlü bir Amerikalı silah üreticisinin oğlu olan dizide 1. Dünya Savaşı’ndan başlayarak döneme ait çelişkileri ve sol bakış açısını aktarır. 1943 yılında basılan serideki “Ejderha’nın Dişleri” adlı eserle Pulitzer Ödülü’nü alır.
Ernest Hemingway - Yaşlı Adam ve Deniz - Bilgi Yayınevi
Kazandığı Yıl: 1953
Yaşlı Adam ve Deniz (İhtiyar Balıkçı), Ernest Hemingway'in ölümsüz eserlerinden biridir.
Hemingway, 1953'te Pulitzer Ödülü'nü Yaşlı Adam ve Deniz'le kazanırken, 1954'te aldığı Nobel Ödülü'nde de bu başyapıtının önemli bir payı olmuştur.
Yaşlı bir Kübalı balıkçının açık denizde dev bir kılıçbalığıyla olan can yakıcı mücadelesini, son derece sade ve kuvvetli kelimelerle anlatır. Bu uzun hikâyesiyle Hemingway, yenilgiye karşı cesaret, kayba karşı şahsi başarı temasını kendine has modern üslubuyla yeni baştan anıtlaştırmıştır.
Yaşlı Adam ve Deniz, MEB'in belirlediği 100 Temel Eser arasında da yer alıyor.
Çevirmen: Yasemin Yener
Sayfa Sayısı: 88
Ernest Hemingway
Amerikalı yazar. 1899-1961 yılları arasında yaşadı. Gerek estetik sorunlara duyarlığı gerekse bazen kahramanlarıyla, bazen kendi yaşamında 20'li yılların manevi bunalımlarını yansıtmaya çalışması ve bu bunalımları 30'lu yılların ve İkinci Dünya Savaşı'nın tarihsel bağlamına yerleştirmekte gösterdiği başarı, onu 'yitik' kuşağın başlıca temsilcilerinden biri yaptı.
1953 yılında Yaşlı Adam ve Deniz kitabıyla Pulitzer Ödülü'nü alan yazar, 1954 yılında da Nobel Edebiyat Ödülü'nü aldı.
Roman, uzun ve kısa hikâyeler, kurgu dışı ve antoloji birçok esere imza attı. “Güneş de Doğar” (1926), “Silahlara Veda” (1929), “Çanlar Kimin İçin Çalıyor” (1940), “Afrika’nın Yeşil Tepeleri” (1935), “Paris Bir Şenliktir” (1964) bunlardan bazıları.
Harper Lee - Bülbülü Öldürmek - Sel Yayıncılık
Kazandığı Yıl: 1961
1960 yılında yayımlandığından bu yana bütün edebiyatseverlerin gönlünde özel bir yer edinen, Pulitzer Ödüllü Bülbülü Öldürmek Amerika'nın güneyinde yaşanan ırkçılığı ve eşitsizliği bir çocuk kahramanın, Scout Finch'in gözünden anlatıyor.
Harper Lee, kullandığı yalın ama çarpıcı dil aracılığıyla adalet, özgürlük, eşitlik ve ayrımcılık gibi hâlâ güncel temaları, Scout'un büyüyüş öyküsüyle birlikte dokuyarak, iyilik ve kötülüğü hem bireysel hem de toplumsal düzeyde mercek altına alıyor.
Bir "zenci"nin haksız yere suçlanması üzerinden gelişen olaylar; önyargılar, riyakârlık, sınıf ve ırk çatışmalarıyla beslenen küçük Amerikan kasabasının sınırlarını aşıp, insanlar arası ilişkide adaletin ve dürüstlüğün önemini anlatan evrensel bir hikâyeye dönüşüyor. Etkileyici gerçekliğiyle ürperten, "insani" vurgusuyla sarıp sarmalayan, çağdaş dünya edebiyatının en önemli örneklerinden biri olan bu klasik roman, Ülker İnce çevirisiyle tekrar Türkçede.
"İstediğin kadar saksağanı vur vurabilirsen ama unutma, bülbülü öldürmek günahtır."
Çevirmen: Ülker İnce
Sayfa Sayısı: 355
Harper Lee
1926 doğumlu Amerikalı romancı. Alabama eyaletinin Monroeville şehrinde büyüdü. 1956'da yazmaya başladığı otobiyografik öyküler zaman içerisinde Bülbülü Öldürmek'e evrildi. Kitap 1960 yılında yayımlandığında okurlardan yoğun ilgi gördü. 1961'de Pulitzer Ödülü'nü kazanan Lee, Bülbülü Öldürmek'ten sonra birkaç deneme haricinde yazı yayınlamadı; neredeyse hiçbir söyleşi ve program davetini kabul etmeyerek münzevi bir hayat sürdü. Kitaptaki "Dill" karakterini yaratırken, çocukluk arkadaşı Truman Capote'den esinlendiği biliniyor. Ayrıca Capote'nin daha sonra kült kitabı Soğukkanlılıkla'ya dönüşen Cutler cinayetlerinin izini sürmek için araştırma yapmaya gittiği Holcomb, Kansas yolculuğuna da eşlik etmiştir.
“Tespih Ağacının Gölgesinde”, Bülbülü Öldürmek'ten önce yazılmış ancak editörünün yönlendirmesiyle olayların bir çocuğun gözünden anlatıldığı başka bir hikâyeye dönüştürülmüştü. Bugüne dek yayınlatmayı tercih etmediği Tespih Ağacının Gölgesinde'yle Harper Lee 55 yıl sonra dünya edebiyatında yeni bir efsane yarattı. Yazar bu kitabının yayımlanmasından kısa bir süre sonra, 2016 yılında New York'ta hayata veda etti.
Saul Bellow - Humboldt’un Armağanı - İletişim Yayınları
Kazandığı Yıl: 1976
Nobel Edebiyat Ödüllü Saul Bellow’dan yazarlık, şiir, edebi ün ve başarı gibi meseleler ışığında Amerika’yı anlatan bir modern klasik.
Bellow ömrünün son yıllarında alkolizm ve deliliğe sürüklenen Amerikan şairi Delmore Schwartz ile arkadaşlığından ilhamla yazdığı Humboldt’un Armağanı’nda farklı kuşaktan iki Amerikan yazarının, bıkkın ve öfkeli usta Von Humboldt Fleisher ile hırslı ve tutkulu çırak Charlie Citrine’in gerilimli ilişkisini anlatıyor. 1976 Pulitzer Ödülü’nü kazanan Humboldt’un Armağanı sanatın parayla ilişkisinin gitgide arttığı Amerikan kültüründe sanatçının içine girdiği çıkmazdan, evlilik ve aşktan, şiirden ve mafyadan, hayata dört elle sarılmaktan ve ölümün kaçınılmazlığından söz eden müthiş bir roman.
“Humboldt’un Armağanı, ölüm hakkında komik bir kitaptır.” -Saul Bellow
“Bellow zirvede… komik, enerjik, ironik, kendisiyle dalga geçen ve bilge, her açıdan tümüyle enfes bir roman.” -Jonathan Yardley
Çevirmen: Osman Yener
Sayfa Sayısı: 507
Saul Bellow
10 Haziran 1915’te, ailesinin kısa bir süre önce Rusya’dan göçerek yerleştiği Kanada’nın Quebec şehrinde doğdu. Dokuz yaşındayken ailesiyle beraber Amerika’ya, hayatının büyük bölümünü geçireceği, roman ve hikâyelerinin büyük kısmının ana mekânı olan Şikago’ya göç etti. Küçük yaştan itibaren kitap okumaya merak sardı. Chicago Üniversitesi’nde başladığı İngiliz Edebiyatı eğitimini iki sene sonra yarıda bırakarak, Northwestern Üniversitesi’nin antropoloji bölümüne geçti. Bellow romancılık kariyerinden önce geçimini bir süre gazete ve dergilere kitap eleştirileri yazarak sağladı. İlk romanı “Boşlukta Sallanan Adam” 1944’te, ikinci romanı “Kurban” ise 1947’de yayımlandı. 1948’de aldığı Guggenheim bursuyla iki sene Paris’te ve başka Avrupa şehirlerinde kaldı. Asıl başarı ve ünü, bu iki yıl içinde yazmaya başlayıp 1953’te yayımladığı ve yayımlanır yayımlanmaz Amerikan Ulusal Kitap Ödülü’ne değer bulunan “Augie March’ın Maceraları” ile elde etti. Ardından 1956’da kısa ama güçlü bir kitap olan dördüncü romanı “Günü Yaşa”yı yayımladı. 1959’da, 1960’lardan 2000’lere kadar yazacağı kitapların tema ve yapılarının habercisi olan “Yağmur Kral”ı yayımladı. Beş senede yazdığı ve 1964’te yayımladığı en büyük kitabı “Herzog” ile ikinci defa Ulusal Kitap Ödülü’nü kazandı. Bellow 1970 yılında “Bay Sammler’ın Gezegeni”ni yayımladı ve bu kitapla beraber üst üste üç kez Ulusal Kitap Ödülü kazanan ilk Amerikan yazarı oldu. 1975’te Pulitzer Ödülü’nü kazanacak olan “Humboldt’un Armağanı”nı yazdı. 1976’da İsveç Akademisi tarafından Nobel Edebiyat Ödülü’ne layık görüldü. Bellow’un bu tarihten sonra yazdığı kitaplar, sırayla “Dean’in Aralığı” (1982), “Daha Fazla Kalp Kırıklığı Ölümü” (1987), “Bir Hırsızlık” (1989), “Belarus Bağlantısı” (1989), “Beni Hatırlatacak Bir Şey: Üç Hikâye” (1991), “İşin Aslı” (1997), “Ravelstein” (2000) ve “Toplu Hikâyeler” (2001)’dir. 20. yüzyılın en büyük romancılarından biri sayılan Saul Bellow, 5 Nisan 2005’te, doksan yaşında Şikago’da hayatını kaybetti.
Comments